ค้นหาแรงบันดาลใจจากคนดัง ‘ถามคำถาม’ คือจุดเริ่มต้นของการเรียนรู้ตลอดชีวิต

เผยแรงบันดาลใจในชีวิตจากคำถามคนดังที่คว้ารางวัล “เอ๊ะ? รางวัลจาก TK Park” เพื่อสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้

สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (ทีเค ปาร์ค) ร่วมกับกรุงเทพฯ และเครือข่ายการเรียนรู้กว่า 30 องค์กร จัดงาน “Learning Fest Bangkok 2023” หรือ Bangkok Learning Festival 2023 ภายใต้แนวคิด “Wonderlearn – Wonder to the max, be human without stop” ครั้งแรกในประเทศไทย ระหว่างวันที่ 14-17 กันยายน 2566 ที่ผ่านมา

ไฮไลท์พิเศษของงานคือการมอบรางวัลเอ๊ะ? รางวัลจากทีเคปาร์ค” เพื่อเป็นต้นแบบ ในการสร้างความเป็นไปได้และการเปลี่ยนแปลงสามารถขับเคลื่อนสังคมได้ มีทั้งหมด 10 รางวัล โดยผู้ชนะรางวัลแต่ละคนได้ทิ้งแรงบันดาลใจในการถามคำถาม ได้แก่:

• พริษฐ์ วัชรสินธุ์ – รางวัล “ไม่เอ๊ะ แล้วไง ใกล้บ้าน”

ในฐานะผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง ทำให้สังคมตระหนักและสงสัยกับสิ่งรอบตัว พริษฐ์ วัชรสินธุ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคก้าวไปข้างหน้ากล่าวว่าการถามคำถามทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ระบบประชาธิปไตยได้รับการออกแบบเพื่อให้ฝ่ายค้านเป็นตัวแทนของประชาชนและตั้งคำถามต่อนโยบายของรัฐบาล และเสนอแนะนโยบายที่อาจไม่ตอบโจทย์ความต้องการของประชาชน ขณะเดียวกันรัฐบาลได้ทบทวนนโยบายของตนเองผ่านการซักถามในที่สาธารณะ และมีโอกาสอธิบายให้สาธารณชนเข้าใจชัดเจนยิ่งขึ้น

พริตกล่าวต่อว่า “การตั้งคำถามกับรัฐบาลไม่ควรเกิดขึ้นในรัฐสภาเท่านั้น แต่ภายนอกรัฐสภาก็มีความสำคัญเช่นกัน ผู้คนมีสิทธิ์ตั้งคำถามถึงสิ่งที่เกิดขึ้นได้ตลอดเวลา เพราะอำนาจที่รัฐบาลใช้บริหารประเทศนั้นเป็นอำนาจชั่วคราวที่มอบให้ประชาชน และงบประมาณที่รัฐบาลใช้ก็มาจากภาษีของประชาชนทุกคน” ก่อนจะสรุปว่า “ผมอยากให้ทุกคนที่มีอำนาจมากที่สุดในประเทศนี้ตั้งคำถามอยู่เสมอว่าเกิดอะไรขึ้น และขอให้รัฐบาลมีความกล้าพอที่จะทำแก้ไขโครงสร้างและกฎหมายสำหรับคนที่ถามคำถามที่ไม่ชอบ และกระตุ้นให้คนถามคำถามตลอดเวลา”

• วิทิต อุตสาหจิต – รางวัล “เอ๊ะ? ก่อนได้เปรียบ”

ไข่หัวเราะ เป็นหนังสือการ์ตูนแก๊กที่อยู่คู่กับประเทศไทยมากว่า 40 ปี และยังเป็นจุดเริ่มต้นในการอ่านของเด็กไทยหลายๆ คนที่มี “วิทิต อุตสาหะจิต” เขาคือบุคคลที่อยู่เบื้องหลังนักเขียนการ์ตูนทุกคน ดังที่บรรณาธิการหนังสือในกลุ่มบรรลือสาร โดย วิทย์ กล่าวว่า สำหรับเขา การ์ตูนคือการนำประสบการณ์มาแปลงเป็นจินตนาการ ขยายความให้มีความสร้างสรรค์ และถ่ายทอดออกมาสู่งานศิลปะ โดยนำสิ่งของใกล้ตัวมาสร้างสรรค์เป็นผลงาน

“อย่าจำกัดจินตนาการของเรา ทุกความฝันเป็นไปได้ ถึงแม้เราจะไปไม่ถึงจุดที่เราฝันไว้ก็ตาม แต่อย่างน้อยเราก็สามารถพยายามทำตามความฝันของเราได้”

• ผศ. ผศ.อรรถพร อนันตวรสกุล – รางวัล “เพราะเอ๊ะ? ดังนั้นเราจึงต้องเรียนรู้”

ผศ. ผศ.อรรถพล อนันตวรสกุล อาจารย์คณะศึกษาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า กว่า 30 ปีของการทำงานพบว่าการเรียนรู้ส่งผลให้มองเห็นโลกกว้างขึ้น ทำให้เกิดความอยากรู้อยากเห็นจนกลายเป็นคำถาม และคำถามเหล่านั้น ทำให้ผมอยากเรียนรู้มากขึ้น

นอกจากนี้ คำถามที่ถามต่อสังคมมาจากประสบการณ์ของตนเองและจากนักเรียนที่เป็นครูในโรงเรียน คำถามของผู้เรียนต้องมีคุณค่ามากกว่านี้ เพราะคำถามดีๆ จะช่วยให้คุณพัฒนาตัวเองได้ และสามารถเปลี่ยนสังคมได้ คำถามดีๆ เริ่มตั้งแต่วันแรกที่เด็กพูดได้ ดังนั้นอย่ามองข้ามคำถามของเด็กๆ สร้างพื้นที่ปลอดภัยให้เด็กๆ ได้ถามคำถาม ประสบการณ์การเรียนรู้ของเด็กทำให้เกิดคำถามมากมาย ทำให้สังคมเจริญก้าวหน้า

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

• ภูวนาท กุลผลิน – รางวัล “เอ๊ะ ให้ฉันรู้ด้วย”

“อั๋น-ภูวนาท กุลผลิน” หนึ่งในผู้นำเสนอ โอเปอเรเตอร์แห่งยุค บุคคลที่ตั้งคำถามถึงประเด็นต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม โดยคิดว่าทุกเรื่องจะต้องพูด เพื่อสร้างสังคมสร้างสรรค์ เชิญชวนทุกคนมาถามคำถามร่วมกัน ไม่ว่าสุดท้ายแล้วจะมีคำตอบหรือไม่ก็ตาม แต่ยังคงอยู่ภายใต้เวลา อย่างน้อยที่สุดการหยิบยกขึ้นมาจะทำให้ทุกคนหยุดคิด

“เราอาจเคยได้ยินมาว่าคนฉลาดไม่กลัว กลัวช้า แต่บางครั้งก็ไม่จำเป็นต้องเร็วเสมอไป ช้าไม่ได้น่ากลัวเท่ากับช้าและผิด แต่การทำผิดยังไม่น่ากลัวเท่ากับการไม่รู้ว่าผิด การรู้ว่าคุณผิดไม่ได้น่ากลัวเท่ากับการไม่ยอมรับมัน การยอมรับความผิดไว้ในใจไม่ใช่เรื่องน่ากลัว เราปฏิเสธที่จะขอโทษ”

ภูวนาทปิดท้ายว่า แม้ว่าวันหนึ่งเราจะถามคำถามแล้วมันผิด แต่ก็ยังเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ มาช่วยกันหาคำตอบกัน และจำเป็นต้องเปิดใจกว้าง ให้อภัยกัน เข้าใจกันมากขึ้นแต่.ไม่จำเป็นต้องมองเห็นเหมือนกันทั้งหมด หรือตัดสินกันทุกครั้ง

• กรุณา บัวคำศรี – รางวัล “เอ๊ะ? นี่คือโลกกว้างใช่ไหม?”

จุดเริ่มต้นของ “กรุณา บัวคำศรี” นักข่าว พิธีกร และนักสารคดี มันเกิดจากการตั้งคำถามกับทุกสิ่งรอบตัวเรามาตั้งแต่เด็ก พยายามค้นหาคำตอบของสิ่งที่คุณสงสัยอยู่เสมอ เมื่อโตขึ้น การถามคำถามกลายเป็นนักข่าว นักเดินทางทั่วโลกทำให้การค้นหาคำตอบยากยิ่งขึ้น พร้อมส่งต่อคำตอบและสิ่งที่เขาได้เรียนรู้ให้กับผู้ชมที่มีข้อสงสัยเหมือนกัน

• ฐปณีย์ เอียดศรีชัย – รางวัล “ขอบรรเทาใช่มั้ย?”

“ถ้าใครเป็นนักข่าวแต่คุณไม่เป็นนักข่าว ก็อย่าเป็นนักข่าว” นี่คือสิ่งที่ฐาปณี เอียดศรีชัย ผู้ก่อตั้งสำนักข่าว The Reporters บอกกับคนรุ่นใหม่ทุกคนเพราะว่าการถามคำถามเป็นหน้าที่ของนักข่าว จนนำไปสู่การเคลื่อนไหวทางสังคม เช่น ประเด็นโรฮิงญาเมื่อ 8 ปีที่แล้วที่สังคมไม่เข้าใจ แต่การตั้งคำถามและการนำเสนอของเธอทำให้เธอท้อแท้และนำเสนอประเด็นนี้ต่อไปจนกระทั่งถึงประเด็นการค้ามนุษย์ ท้ายที่สุดสังคมได้เรียนรู้และเข้าใจร่วมกัน นี่เป็นหน้าที่สำคัญของนักข่าวในการหาคำตอบให้กับสังคม นอกจากช่วยชีวิตชาวโรฮิงญาแล้ว ยังช่วยเปิดมุมมองใหม่ๆ ให้กับสังคมอีกด้วย

“ในที่สุดเอ๊ะของเรา ทำให้คนเห็นคุณค่าของความเป็นมนุษย์ เคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์”

• ชานนท์ สันตินาทรกุล – “แรงบันดาลใจ เอ๊ะ?” รางวัล

“นนกุล – ชานนท์ สันตินาทรกุล” นักแสดง ศิลปิน ที่มีแฟนๆ ทั่วเอเชีย เผยว่าวันแรกที่เข้าวงการเขาไม่มั่นใจในตัวเองเลย และพวกเขาไม่มีหน้าตา หุ่น และท่าทางที่ดีเหมือนคนอื่นๆ แต่นนกุลมีใจรักงานเท่านั้น จนเกิดคำถามว่า “เราต้องทำยังไงถึงจะเก่งขึ้น?” เขาจึงเริ่มเรียนรู้ พัฒนาตัวเองอยู่เสมอ ศึกษาและรับแรงบันดาลใจจากคนรอบข้างจนสามารถยืนหยัดได้ในจุดที่เป็นอยู่ทุกวันนี้

“เราต้องมีเป้าหมายในชีวิตที่ชัดเจน หรืออย่างน้อยก็ต้องมีหลักการชีวิตของตัวเองตั้งมั่นไว้ รู้ว่าคุณเป็นใครและต้องการอะไรโดยการตั้งคำถามกับตัวเองอย่างต่อเนื่องระหว่างการเดินทาง เรื่องราว และประสบการณ์ชีวิต มันจะสร้างแรงบันดาลใจให้คนรอบข้างคุณโดยอัตโนมัติ ไม่มากก็น้อย”

• นันทภัค กิตติรัตนวิวัฒน์ – รางวัล “เอ๊ะ?ไร้ขีดจำกัด”

แรงบันดาลใจในการเรียนภาษามือของนันทภัค กิตติรัตนวิวัฒน์ หรือ “Fame BNK48” มาจากกลุ่มแฟนคลับผู้บกพร่องทางการได้ยินซึ่งทำให้เธออยากสื่อสารกับพวกเขาและขอเป็นเสียงสนับสนุนพวกเขา ให้ทุกคนหันกลับมาดู ในประเทศเรายังมีคนกลุ่มนี้อยู่ คนที่อาจจะไม่เหมือนเรา ต่างกันแค่ไม่ได้ยินหรือมองเห็น อยากให้ทุกคนเปิดใจ เข้าใจส่วนของเขาเรียนรู้ร่วมกัน

“ภาษามือแม้ว่าคุณจะไม่ได้ยินก็ตาม แต่เราได้ยินคุณเสมอ”

• แวว แสงเงิน – รางวัล “เอ๊ะ เข้มแข็งได้ยังไง?”

หากพูดถึงนักแสดงรุ่นใหม่คนหนึ่งที่มีรูปร่างดีและเป็นต้นแบบในการดูแลตัวเอง คงชื่อ “จอส-แวว แสงเงิน” อย่างแน่นอน จอสเริ่มเล่นกีฬาตั้งแต่สมัยมัธยม วินัยและความทุ่มเทจากการออกกำลังกายถูกนำมาใช้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ นอกจากนี้เขายังนำการรู้วิธีแพ้ชนะก็นำไปใช้ในชีวิตได้เช่นกัน ดังสุภาษิตที่ว่า “คุณไม่แพ้ คุณเรียนรู้”

• กรณ์พัฒน์ เกิดพันธุ์ – รางวัล “แต่เอ๊ะ? จนกว่าฉันจะโตขึ้น”

“นนท์-กรณ์ภัทร เกิดพันธ์” นักแสดงยุคใหม่อันเป็นที่รักของผู้คนทั่วประเทศเติบโตมาในครอบครัวที่แตกต่างกันทั้งด้านอายุ สภาพแวดล้อม การเลี้ยงดู และความคิด แต่ในความแตกต่างทำให้ทุกคนค่อยๆเรียนรู้ร่วมกัน เข้าใจกันมากขึ้น และมันทำให้ฉันรู้ว่าฉันต้องตั้งคำถามกับทุกสิ่ง เพื่อให้เราเข้าใจมากขึ้น หรือสิ่งที่คุณคิดว่าคุณรู้อยู่แล้ว แต่เราต้องทำมันเองถึงจะเข้าใจมันได้ดีขึ้น

กิตติรัตน์ ปิติพานิช ผู้อำนวยการสถาบันอุทยานการเรียนรู้ประเทศไทย (ทีเค พาร์ค) กล่าวว่า การเรียนรู้เริ่มต้นด้วย “เอ๊ะ” ที่นำไปสู่การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ไม่รู้จบ และ “เอ๊ะ” ก็เป็นหนทางหนึ่งของการเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่ทุกคนสามารถพัฒนาตนเองและพัฒนาสังคมท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของโลกได้เช่นกัน